ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ :Η ταυτότητα του μήνα

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι είχαν ως Πρωτοχρονιά την 1η Μαρτίου,
επομένως ο Φεβρουάριος ήταν ο τελευταίος μήνας του χρόνου.
Έτσι «έκλειναν οι λογαριασμοί» και γινόταν ξεκαθάρισμα για το νέο
έτος.
Ο Φεβρουάριος πήρε το όνομά του από το λατινικό ρήμα
«februo», που σημαίνει καθαρίζω, εξαγνίζω. Είναι μήνας μεταβατικός
και καθαρκτικός. Στη διάρκειά του οι Ρωμαίοι διοργάνωναν τελετές
καθαρμών και εξαγνισμών. 
Στην Ελλάδα παρερμηνεύτηκε ο Φλεβάρης με τις φλέβες:
Τις φλέβες των ποταμών που γεμίζουν νερό, των δέντρων που
φουσκώνουν. Έτσι τον παρομοίωσαν με τη βαρυχειμωνιά και τις
συνέπειές της: «Ο Φλεβάρης φλέβες ανοίγει και πόρτες σφαλνά».
Ως βροχερός μήνας, αφιερώθηκε στον Ποσειδώνα.
Αντιστοιχούσε προς τον αττικό μήνα Ανθεστηριώνα.
Είναι περίεργος μήνας. Κρύος. Με λιγότερες μέρες. Στην
Ελλάδα όμως εορταστικός, με αίσθηση άνοιξης.
Με την καθιέρωση του Ιουλιανού ημερολόγιου (46 π.χ.)
περιορίστηκαν οι μέρες του από 30 σε 29. Στην εποχή του Αυγούστου
του αφαιρέθηκε μια ακόμη ημέρα, που προστέθηκε στον Αύγουστο
προς τιμήν του Αυτοκράτορα.
Η ανάγκη του ανθρώπου να μετρήσει σωστά το χρόνο, οδήγησε
στο 24ωρο και στο έτος των 365 ημερών. Όμως το ημερολογιακό
έτος έχει 365 ημέρες και 6 ώρες. Αυτές οι πλεονάζουσες 6 ώρες
κάθε 4 χρόνια δίνουν επιπλέον μια ημέρα στο Φεβρουάριο,
κάνοντας το έτος δίσεκτο.
Στη λαογραφία έχει μείνει το δίσεκτο έτος ως «κακότυχο»
μάλλον από παρανόηση του «δυς» της δυστυχίας με το «δις» που
εννοεί την αύξηση. Δεν είναι τυχαία η ονομασία «κουτσοφλέβαρος»,
ενώ η λαϊκή σοφία, δίνει ένα τόνο αισιοδοξίας, καθώς «ο Φλεβάρης
και αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει».

 
Οι γιορτές του Φεβρουαρίου.
Τα «Συμόγιορτα», είναι το πρώτο τριήμερο του μήνα, αφιερωμένο
σε τρεις γιορτές:
Του Αγίου Τρύφωνα την 1 η  Φεβρουαρίου. Είναι ο άγιος που
προστατεύει τη γεωργία. Ανήμερα της γιορτής του Αγίου Τρύφωνα οι
αμπελουργοί  ραντίζουν τα κλήματα με αγιασμό. Στη Μακεδονία τον
λένε και Αϊ-Τρίφυλλα γιατί βοηθά το τριφύλλι να βλαστήσει, ενώ
θεωρείται ότι προστατεύει τους αγρούς από τα τρωκτικά, τις κάμπιες.
Της Υπαπαντής στις 2 και του Αϊ-Συμιού (Αγίου Συμεών) στις 3
του μήνα. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο καιρός την ημέρα της
Υπαπαντής μπορεί να βοηθήσει στην «πρόβλεψη» των μεταβολών
του καιρού που θα ακολουθήσει: «Καλοκαιρία της Παπαντής,
μαρτιάτικος χειμώνας» και «Ό,τι καιρό κάμει τση Παπαντής, θα τον
κάμει σαράντα μέρες».
Στις 10 Φεβρουαρίου γιορτάζει ο Άγιος Χαράλαμπος. Θεωρείται
ότι προστατεύει από την πανώλη και τους λοιμούς.
Στις 19 γιορτάζει η Αγία Φιλοθέη η Αθηναία, ανήμερα του
μαρτυρικού της θανάτου το 1589.
Τέλος έχουμε και τη νεόφερτη εισαγόμενη γιορτή των
ερωτευμένων, τον Άγιο Βαλεντίνο στις 14 του Φλεβάρη.
Συνήθως αρχίζουν οι Αποκριές με μεταμφιέσεις και παράδοξους
χορούς των μασκαράδων για να ξυπνήσουν τα πνεύματα της
βλαστήσεως.
Οι γεωργοί φυτεύουν πατάτες, λιπαίνουν τα χωράφια,
κλαδεύουν αμπέλια και δέντρα.
Η λαϊκή σοφία λέει για το Φεβρουάριο:
«Χιόνια του Φλεβαριού, χρυσάφι του καλοκαιριού»

«Ο Φλεβάρης με νερό, κουτσός μπαίνει στο χορό»
Οι παροιμίες αυτές δείχνουν τις προσδοκίες και το πόσο
σημαντικός είναι ο μήνας για τη ζωή τους.
ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ.

Χρ. Γιάννης Φουρλάνος
Δάσκαλος Θεολόγος.