ΚΟΥΜΑΡΙΑ

Αξίζει τον κόπο να θαυμάσει κανείς αυτό το υπέροχο άγριο φυτό, με τα
πολύχρωμα στολίδια, τον καρπό του. Παρουσιάζει ένα καταπληκτικό θέαμα,
θυμίζει στολισμένο δένδρο…
Ένα από τα βασικότερα είδη της μεσογειακής βλάστησης. Πολύ
διαδεδομένη στην Ελλάδα και στη Λευκάδα.
Είναι αειθαλής θάμνος. Φτάνει έως και τα 4μ.ύψος, με φύλλωμα πυκνό
και γυαλιστερά, λογχοειδή, σκουροπράσινα φύλλα.
Ανθίζει Οκτώβριο με Δεκέμβριο δημιουργώντας λευκορόδινα άνθη, τα
οποία μετατρέπονται σε βαθυκόκκινους καρπούς που συνυπάρχουν το
φθινόπωρο και το χειμώνα. Σε αυτό οφείλεται και η ιδιαίτερη ομορφιά της
κουμαριάς όπου πάνω στο ίδιο φυτό μπορεί να συναντήσουμε άνθη, κίτρινους
καρπούς και ώριμους κόκκινους καρπούς.
Καλλιεργείται εύκολα σε καλά στραγγιζόμενο, όξινο έδαφος. Είναι
κατάλληλη για τον κήπο και τη γλάστρα. Χρησιμοποιείται στην κηποτεχνία
και στην αρχιτεκτονική τοπίου.
Κατά τη μυθολογία, η κουμαριά γεννήθηκε από τη μεταμόρφωση του
Τρικόρφου, γιου της Γαίας. Η θεά Άρτεμις θεράπευε τα άρρωστα παιδιά
κρατώντας ένα ραβδί από κουμαριά.
Δεν είναι μόνο η ομορφιά του φυτού, αλλά και η υπέροχη γεύση του
καρπού, τα γνωστά μας κούμαρα. Τα κούμαρα έχουν φανατικούς φίλους, που
τους αρέσει η γεύση του ώριμου φρούτου.
Παράλληλα όμως στολίζουν και το σπίτι μας. Τα πανέμορφα κλαριά της
κουμαριάς φτιάχνουν ένα Ανοιξιάτικο περιβάλλον.
Επίσης, αξίζει να πούμε, πως όπου υπάρχουν κουμαριές, μπορούμε να
μαζέψουμε κουμαρόχωμα, που είναι καταπληκτικό φυτόχωμα για τις γλάστρες
μας.
Η Κουμαριά είναι από τα λίγα φυτά το οποίο έχει ταυτόχρονα άνθη,
άγουρους και ώριμους καρπούς. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται
τα φύλλα και οι καρποί του φυτού. Τα ώριμα κούμαρα συλλέγονται και
καταναλώνονται αμέσως. Δεν διατηρούνται μετά τη συλλογή τους αρκετά.
Οι καρποί του φυτού είναι πλούσιοι σε πηκτίνες. Ο φλοιός περιέχει
δεψικές ύλες και αρβουτίνη (αντισηπτική ουσία που λαμβάνεται με το
βράσιμο των καρπών). Τα φύλλα περιέχουν κουμαρίνη. Ως τρόφιμο έχει ελάχιστη θρεπτική αξία.

Σαν βότανο δρα ως αντισηπτικό, διουρητικό, αντιφλεγμονώδες, στυπτικό
και αιμοστατικό. Τα ώριμα κούμαρα συνιστώνται σε δυσκοιλιότητα και
αεροφαγία. Βοηθά σε προβλήματα φλεγμονών και άλλες παθήσεις όπως
κυστίτιδα, ουρηθρίτιδα, ενούρηση, σε αιματουρίες και αιμορραγίες της μήτρας.
Είναι τονωτικό για τους εξασθενημένους οργανισμούς ενώ η ρίζα του
φυτού χρησιμοποιείται για την αρτηριοσκλήρυνση, την κακή κυκλοφορία του
αίματος και την υψηλή αρτηριακή πίεση. Παράλληλα, τα κούμαρα είναι πολύ
καλή πηγή σε βιταμίνη C και φυτικές ίνες, είναι πλούσια σε υδατάνθρακες,
σάκχαρα, κάλιο και πολυφαινόλες, ενώ είναι φτωχά σε λιπίδια και νάτριο.
Άλλες χρήσεις
Οινολογία: Από τα κούμαρα παρασκευάζονται τσίπουρο, λικέρ και κονιάκ. Σε
διάφορες περιοχές της Ελλάδας μάλιστα η παρασκευή ποτών αυτού του είδους
από κούμαρα είναι μακροχρόνια παράδοση.
Γαστρονομία: Τα κούμαρα χρησιμοποιούνται ευρέως στην γαστρονομία
(μαγειρική). Από τα κούμαρα μπορούν να παρασκευαστούν πολύ νόστιμες
μαρμελάδες. Ολόκληρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διάφορα είδη
σαλατών, σε διάφορα φαγητά και γλυκά ενώ είναι ωραία και στον στολισμό
ενός πιάτου.
Μελισσοκομία: Η κουμαριά είναι μελισσοκομικό φυτό, τα άνθη της δίνουν
γύρη και νέκταρ. Το μέλι από κουμαριά είναι μέλι υψηλής θρεπτικής αξίας
(πλούσιο σε ιχνοστοιχεία και βιταμίνες), έχει πικρή έως πικρόγλυκη γεύση και
λέγεται ότι βοηθάει στη ρύθμιση της χοληστερίνης. Το μέλι κουμαριάς είναι
από τα μέλια με τις λιγότερες θερμίδες.
Διακόσμηση: Τα κλαδιά της κουμαριάς με τα φύλλα και τους καρπούς τους
έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής στο βάζο. Συχνά διακοσμούν εσωτερικούς
χώρους κυρίως την περίοδο των Χριστουγέννων.
Είναι λοιπόν ένα φυτό δώρο της φύσης με πολλές ευεργετικές ιδιότητες. Ένα
φυτό που αφθονεί στην ορεινή (κυρίως) Λευκάδα.

Χρ. Γιάννης Φουρλάνος
Δάσκαλος – Θεολόγος.